Τα αίτια του συνδρόμου Guillain Barre (μερικές φορές αναφέρεται ως Guillain-Barre, ή GBS) είναι ένας τομέας ενεργού νευρολογικής έρευνας και δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητές. Μερικές φορές υπάρχουν ακόμη και αντικρουόμενες πληροφορίες για το σύνδρομο που είναι διαθέσιμες στους ασθενείς, επομένως οι πληροφορίες εδώ λαμβάνονται από αξιόπιστες πηγές και παρουσιάζονται με προσοχή. Μπορείτε να δείτε τις πηγές που χρησιμοποιούνται παρατίθενται στο κάτω μέρος του άρθρου.
Ουσιαστικά το σύνδρομο Guillain-Barre είναι όπου οι αμυντικοί μηχανισμοί του ίδιου του σώματος στρέφονται εναντίον τους. Τα αντισώματα που συνήθως επιτίθενται μόνο σε ξένα σώματα, όπως ένας ιός ή βακτήρια, τώρα επιτίθενται στο προστατευτικό περίβλημα, που ονομάζεται θήκη μυελίνης, γύρω από τα νευρικά κύτταρα. Μερικές φορές το σώμα μπορεί να επιτεθεί ακόμη και στα ίδια τα νεύρα. Ένα πράγμα που είναι γνωστό για τα αίτια του συνδρόμου Guillain Barre είναι ότι δεν μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο, ούτε είναι γενετικό. Δεν το κολλάτε από κάποιον άλλο (αν και η συσχετιζόμενη ιογενής ή βακτηριακή λοίμωξη θα μπορούσε να είναι) ούτε έχετε περισσότερες πιθανότητες να το έχετε επειδή το έχει κάνει κάποιος συγγενής.
Το περίβλημα που βρίσκεται γύρω από τα νεύρα επιτρέπει στα σήματα που περιέχονται μέσα να διασχίζουν μεγάλες αποστάσεις (όπως από τον εγκέφαλό σας στο πόδι σας) και να ταξιδεύουν αποτελεσματικά. Όταν αυτό το περίβλημα τίθεται σε κίνδυνο, το ίδιο συμβαίνει και με την ικανότητα του σώματος να μιλά με τους μύες και το δέρμα του ή να ακούει πίσω από αυτούς, προκαλώντας το προσωρινό μούδιασμα, μυρμήγκιασμα και παράλυση που σχετίζονται με το σύνδρομο Guillain Barre. Το μούδιασμα που είναι κοινό στο Guillain-Barre οφείλεται στην αδυναμία των νευρικών κυττάρων να μεταδώσουν τα σήματα που λαμβάνει το σώμα στον εγκέφαλο. Ομοίως πόνος, μυρμήγκιασμα ή άλλες περίεργες αισθήσεις προκαλούνται από τη σύγχυση αυτών των σημάτων. Η πιο σοβαρή (αλλά ευτυχώς όχι μόνιμη) παράλυση προκαλείται από τα μηνύματα που διακόπτονται προς την άλλη κατεύθυνση, από τον εγκέφαλο στο σώμα. Χωρίς αυτά τα μηνύματα να περάσουν μέσω του εγκεφάλου χάνει προσωρινά τον έλεγχο των μυών. Επειδή όσο μεγαλύτερο είναι το νευρικό κύτταρο, τόσο περισσότερη διαταραχή προκαλείται, τα άκρα του σώματος, τα χέρια και τα πόδια, επηρεάζονται χειρότερα.
Δεν είναι σαφές τι ακριβώς προκαλεί το σώμα να επιτεθεί στον εαυτό του με αυτόν τον τρόπο, αλλά πιστεύεται ότι περιλαμβάνει μια προηγούμενη βακτηριακή ή ιογενή λοίμωξη που συμβαίνει μέσα σε λίγες εβδομάδες. Η έρευνα δείχνει ότι το εξήντα τοις εκατό όλων των περιπτώσεων είχαν μια τέτοια μόλυνση λίγες εβδομάδες πριν αναπτύξουν το σύνδρομο Guillain Barre.
Η μόλυνση μπορεί να είναι τόσο απλή όσο η τροφική δηλητηρίαση ή κάτι πιο σοβαρό όπως ο HIV. Δεν είναι σίγουρο τι συμβαίνει με τον ιό ή τη βακτηριακή λοίμωξη που προκαλεί το σώμα να αλλάξει τη συμπεριφορά του έτσι, ή ακόμα και τι συμβαίνει στο ίδιο το σώμα. Μια θεωρία είναι ότι ο ιός μπερδεύει τα αντισώματα με το να πιστεύουν ότι περισσότερα πράγματα επιτίθενται από όσα πραγματικά υπάρχουν, με αποτέλεσμα να είναι αδιάκριτα με τις επιθέσεις τους και σε αυτή την περίπτωση προκαλώντας βλάβη στο νευρικό κύτταρο. Μια άλλη θεωρία είναι ότι τα νευρικά κύτταρα αλλάζουν με κάποιο τρόπο ώστε να θεωρούνται από το σώμα ως ξένα και χρειάζονται καταστροφή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά τους ιστορικούς ισχυρισμούς περί του αντιθέτου δεν υπάρχουν στοιχεία που να συνδέουν τους εμβολιασμούς με το σύνδρομο Guillain-Barre.